Sociale structuur analyse

            De bovenstaande cijfers komen van het CBS en geven informatie over de Staatsliedenbuurt, de buurt waarin de Westerparkschool zich bevindt. Sommige cijfers geven echter meer informatie over de buurt dan andere cijfers. Typerende cijfers zijn het geboorte- en sterftecijfer. Het geboortecijfer is namelijk meer dan vier keer zo groot als het sterftecijfer. Dit geeft aan dat de Staatsliedenbuurt een groeiende buurt is. Dit terwijl de Staatliedenbuurt al een zeer dichtbevolkte buurt is, zoals de cijfers aanduiden. De dichtbevolktheid en het groeiende aantal buurtbewoners verklaren het grote aantal sociale huurwoningen in de Staatsliedenbuurt. Dat de Staatsliedenbuurt vooral uit sociale huurwoningen bestaat, is ook terug te zien in het feit dat het merendeel van de woningen, namelijk 73 procent, uit huurwoningen bestaat. Het grote aantal sociale huurwoningen verklaart ook dat de gemiddelde waarde van de woningen in de buurt relatief laag is in vergelijking met de gemiddelde waarde van woningen in heel Nederland of heel Amsterdam. In de Staatsliedenbuurt ziet u veel nieuwbouw, waaronder veel flats, wat het mogelijk maakt dat er gemiddeld maarliefst 26.366 inwoners op een vierkante kilometer wonen in de buurt. De dichtbevolktheid verklaart ook het relatief lage gemiddelde van personenauto’s per huishouden in de buurt. Er is simpelweg amper plek om een auto kwijt te kunnen. Het hebben van een auto is daarom zeer onpraktisch, sowieso in een grote stad als Amsterdam, maar in de Staatsliedenbuurt nog meer. Dit neemt niet weg dat de buurt nog steeds vol staat met auto’s, zoals u onderin de tabel ziet. Want doordat de Staatliedenbuurt zo dichtbevolkt is, bedraagt het aantal personenauto’s per kilometer een gigantisch aantal van 5.506, ondanks het lage gemiddelde van personenauto’s per huishouden. U kan zien dat dit aantal inderdaad gigantisch is, wanneer u het aantal vergelijkt met de aantallen in Nederland of Amsterdam.

            Het gemiddelde inkomen van de bewoner van de Staatsliedenbuurt en het aantal werkzame personen wijken maar nauwelijks af van de statistieken over heel Nederland of Amsterdam. Wel is het aantal bijstandsuitkeringen in de buurt relatief hoog. 1 op de 10 bewoners in de Staatliedenbuurt krijgt een uitkering. De Staatsliedenbuurt is een zeer multiculturele wijk waarin alleen al de niet-westerse allochtonen 25 procent van de bewoners uitmaakt. Helaas geeft het CBS wat betreft de Staatsliedenbuurt geen informatie over het percentage westerse allochtonen. Ook hebben we hier nergens anders informatie over kunnen vinden. Wellicht kan het relatief hoge aantal bijstandsuitkeringen in verband gebracht worden met het hoge aantal niet-westerse allochtonen in de buurt. Allochtonen kunnen uiteraard meerdere motivaties hebben om naar Amsterdam te migreren. Maar één van de redenen kan zijn dat hij of zij naar Amsterdam komt omdat hij of zij verwacht dat daar op ecnonomisch vlak meer kansen liggen dan in het land van herkomst. Deze verwachtingen kunnen de migranten echter niet altijd waarmaken. Voor veel van hen zal blijken dat het vinden van een baan in hun nieuwe stad lang niet realiseerbaar is. Het feit dat 1 op de 4 bewoners van de Staatsliedenbuurt een niet-westerse allochtoon is, zou zo dus mede kunnen bijdragen aan het relatief hoge aantal uitkeringen in de buurt.

            Naast dat de Staatsliedenbuurt een multiculturele buurt is, kunnen we wat betreft de samenstelling van de buurt, ook concluderen dat het aantal jongeren in de buurt relatief laag is. Slechts 23 procent van de bewoners is onder de 25 jaar, in Nederland en Amsterdam bedraagt dit percentage 29 procent. Ook het aantal ouderen is relatief laag. Opvallend hoog is het percentage van de bewoners tussen de 25 en 45 jaar.

Historische analyse 

     De staatsliedenbuurt, toen de molenbuurt, viel tot 1877 onder de gemeente Sloten. Het gebied had beschikking over vele molens en was bekend om de trekvaart naar Haarlem en een zeer bekend café, Tweehonderd Roe, net buiten de stadsgrens en belasting viel. In 1877 werd de buurt bij de stad Amsterdam getrokken en kwam het onder de stadsbelasting te staan. De buurt kwam tot zijn naam door de straten te vernoemen naar staatslieden uit de 18e en 19e eeuw. De staatsliedenbuurt werd na de annexatie gebruikt om aan de vraag van huurwoningen te voldoen en de goedkope huurhuizen werden uit de grond gestampt. Nadat de Woningwet in 1901 werd ingevoerd, startte er verschillende bouwprojecten vanuit sociale huurwoning corporaties. In deze woningen kwamen vooral veel tramconducteurs en agenten te wonen, waardoor de buurt de bijnaam ‘koperen knopenbuurt’ kreeg. In de jaren tachtig van de 19e eeuw stond de staatsliedenbuurt bekend om het krakersbolwerk met café ‘De Rioolrat’ als centrum. Toen de burgemeester de wijk wilde bezoeken, werd hij door de krakers weggejaagd. In de nasleep van de ontruiming van de buurt is één kraker, Hans Kok, onder dubieuze omstandigheden overleden in zijn cel.

   De wijk heeft een typerende bebouwing voor de sociale woningbouw. Door het groeiende inwoneraantal tijdens de industriële revolutie werd in de jaren 70 van de 19e eeuw in een zeer rap tempo vele huizen gebouwd. Deze huizen stonden bekend onder de revolutiebouw, waarbij in een korte tijd zeer veel huizen werden gebouwd. Ondanks de slechte kwaliteit van de huizen, steeg de prijs door de enorme behoefte aan woningen. Na de invoering van de Woningwet in 1901 werden nieuwe projecten gestart door de sociale woningbouw. Een ander element uit de geschiedenis is de trekvaart naar Haarlem. In 1631 werd de trekvaart van Amsterdam naar Haarlem aangelegd en een jaar later werd deze in gebruik genomen. De vaart werd van de Haarlemmerpoort in Amsterdam naar de Amsterdamse poort in Haarlem gegraven met een jaagpad aan zijn zijde. In 1762 werd dit jaagpad verhard en dit was het begin van de Haarlemmerweg. In 1839 werd de eerste spoorlijn gelegd en begon de felle concurrentie met de snellere trein. De vaart heeft nu nog een belangrijke functie in de waterhuishouding.

Karakteristieke vorming

     De Staatsliedenbuurt is één van de wijken die grenst aan het Westerpark. Het Westerpark heeft een zeer culturele inrichting gekregen met de aanleg van Cultuurpark Westergasfabriek. In dit cultuurpark zijn onder andere het MC theater, de Westergasfabriek en filmhuis ‘Het Ketelhuis’ te vinden. De fabriek is één van de ruimtes die wordt gebruikt voor grote evenementen zoals de Amsterdam International Fashion Week en het Amsterdam Dance Event. Nabij het Cultuurpark ligt een klein stukje oer landschap. De moerasnatuur is uniek wegens zijn ligging vlakbij het centrum van Amsterdam. Het landschap heeft specifieke elementen zoals hooiland, knotwilgen en boerenslootjes. Niet alleen deze specifieke elementen zorgen voor een hoge biodiversiteit met zeldzame planten en dieren, maar ook het beheer draagt mee aan de bijzondere verschillende diersoorten. Zo zijn niet alleen veel reigers en aalscholvers te zien in dit stukje natuur, maar is ook de ijsvogel vaste inwoner. Verder wordt er door een groep vrijwilligers gewerkt aan de instandhouding van vele soorten paddenstoelen.     

Verkeer

    De Staatsliedenbuurt is een drukke verkeerswijk. De wegen zijn vaak breed omdat er niet alleen auto's maar ook trams en bussen doorheen moeten rijden. Zoals eerder genoemd beschikt slechts een relatief klein percentage van de mensen in de Staatsliedenbuurt over een auto. Veel van de leerlingen van de Westerparkschool zullen dus met het openbaar vervoer naar school komen. De tram stopt dichtbij en de bus stopt vlak voor de ingang van de school. Dus of de leerlingen van de Westerparkschool lopend, fietsend, met de auto, tram of bus naar school komen, ze komen allen elke ochtend op weg naar school en 's middags op weg naar huis in aanraking met het drukke verkeer in de wijk en de grote verscheidenheid aan vervoermiddelen die in de buurt aanwezig is. Omdat de leerlingen elke dag met het verkeer in aanraking komen zal het voor alle leerlingen van de school betekenisvol zijn. Daarom hebben wij ervoor gekozen om het verkeer als omgevingsaspect te kiezen, die de rode draad vormt in elk van de lessenseries van de verschillende bouwen. De leerlingen van groep 1 en 2 zijn waarschijnlijk opgegroeid in de drukke verkeerswijk en het verkeer zal daarom voor hun heel erg vanzelfsprekend zijn. Met behulp van de lessenserie zullen de leerlingen de omgeving minder als vanzelfsprekend zien doordat ze een start maken met ontwikkelen van een onderzoekende houding en het ontwikkelen van onderzoeksvaardigheden. Dit doen de leerlingen door bewuster naar het verkeer te kijken. Tijdens hun onderzoek naar het verkeer in hun omgeving zullen ze zich gaan afvragen wat er allemaal te zien is aan bijvoorbeeld vervoersmiddelen, hoe ze deze voertuigen kunnen categoriseren en ze zullen onderzoeken of het verkeer afhankelijk is van tijd. Daarbij maken de leerligen zelf een definitie van ochtend, middag, avond en nacht. In de lessenserie van groep 3 en 4 wordt dit uitgebreid aangezien de leerlingen zich op een leeftijd bevinden waarop ze beginnen met het leren klokkijken. De leerlingen gaan te werk met de tramtijden en gaan op zoek naar een bepaalde regelmaat. De leerlingen gaan tevens verder met het categoriseren. Waar ze in groep 1 en 2 nog aanrommelde met criteria die ze zelf mochten bedenken wordt er nu van hen verwacht dat ze bepaalde criteria kunnen toepassen en dat ze nog veel gedetailleerder een voertuig kunnen beschrijven. Nu de leerlingen hebben geleerd welke voertuigen er zijn en hoe je deze kan categoriseren en beschrijven, gaan ze tijdens de lessenserie van groep 5 en 6 de verschillende voertuigen op een andere manier vergelijken. Ze kijken naar onder andere naar verschillen tussen voertuigen op het gebied van veiligheid, verbruik, snelheid en kosten. Allemaal aspecte die ze voorheen nog niet hebben behandeld. Daarnaast onderzoeken de leerlingen de gevolgen van de keuze voor een bepaald voertuig ten opzichte van een ander voertuig. Tot slot maken de leerlingen ook een start met het onderzoeken van de ontwikkelingen van voertuigen door de tijd heen. In de lessenserie van groep 7 en 8 wordt dit uitgebreid in een les waarbij ze de geschiedenis van de Amsterdamse tram onderzoeken en in kaart brengen. Daarnaast verbreden de leerlingen in groep 7 en 8 hun belevingswereld ten opzichte van de leerlingen in eerdere bouwen. Daarom gaan de leerlingen in groep 7 en 8 nu niet enkele voertuigen onderzoeken, maar wel de netwerken van deze voertuigen. Ook kijken de leerlingen verder doordat ze het vervoer uit hun omgeving gaan vergelijken met andere culturen. Voor meer informatie over de rode draad door de bouwen heen, zie leerlijnen (leerkrachtgedeelte).

Literatuur

Natuurgebieden rondom Westpoort. (n.d.). Opgehaald op 20 januari 2015, van http://www.amsterdam.nl/westpoort/gebiedsontwikkeling/natuur-recreatie/
Welkom bij CBS in uw Buurt. (n.d.). Opgehaald op 20 januari 2015, van http://www.cbsinuwbuurt.nl/ClientMessage.aspx#pageLocation=index
Westerpark. (n.d.). Opgehaald op 20 januari 2015, van http://www.iamsterdam.com/en/visiting/areas/amsterdam-neighbourhoods/west/westerpark